4 Haziran 2010 Cuma

Her zaman doğru zaman

"Sapere Aude"

Ya da bunun gibi bir şeydi, harfleri tam olarak sıraya koyduğumdan emin değilim. Zaten hiçde olmadım, emin olmadığım gibi bunun bi önemi yoktu. Uzuycak gibi bu saçma metafor..

İmmanuel Kant'ın bir sözü bu zımbırtı, kendisi eleştirel felsefenin babası diye anılan 1700'lü yılların başında yaşamış bir Alman vatandaşı. Martin Luther ve Goethe ile beraber Almanya'nın dünyaya armağanlarından biri bu arkadaş. (Mercedes, Bmw, Opel, VW,... hariç tutuyorum). Eleştirisel filozofların aksine ahlak yasası teorisi ile nietszche'yi etkilemiş ve bizim nietszche'de teorilerini evrensel değerlerin ve ahlak yasasının çöküşü üzerine kurmuş..

Kıssadan hisse bildiğin Alman, eminim ki disiplin ve otorite sorunu vardı ondada.

Kant demiş ki; "Sapere Aude" , En basit tanımıyla "cesaret et"
Biraz daha dekolte bi tanım yaparsak " kendi aklını kullanma cesaretini göster" bilmeye, öğrenmeye cesaret et denebilir. Bu aydınlanma sloganı ve Kant hakkındaki yerli yersiz, ileri geri, doğru yanlış, tanımlar sadece bu aydınlanma sloganını biraz açmak içindi. Şu an farkettim elin felsefesini kendimce irdelerken bile özü bizden olan bir düşünceden yardım alıyorum ; Hayyam'dan geliyor; "Her şey zıttıyla kaimdir" güzel söz, ama konumuz bu değil.

Geçenlerde youtube'da hala birinci sırada olan "Charlie, bit my finger" videosundaki veletlerin diğer videolarını izliyodum, anne babası çocukların gündelik her hareketini çekmeye başlayıp 3 yaşındaki çocuklardan çuvalla para kaldırmasa bir şeyi farketmeyecektim.

Bir videoda bu iki çocuk, sanıyorum 3 veya 4 yaşındalar, yemeklerini yiyorlar afiyetle. Bir masanın etrafında oturmuşlar, sessiz sedasız kaşıklıyolar mamayı.

Bizde 7 yaşındaki çocuğa bile annesi tarafından kaşıkla yemek yedirilir. O çocuk daha annesiz hiç bir şey yapamaz ki!

Konu uzun, burada kültürel aile yapımızı bizde yarattığı bedavacılık, bireysel başarısızlık, öz güven eksiklikleri gibi konulara uzun uzun dalma niyetinde değilim. Mesajı aldınız.

Söylemeye çalıştığım şey, bazen diyorum ki kendi kendime, Sapere aude lan!
Planla, Karar Ver, Uygula!

Kafanda binbir tilki dolanıyor, her zaman doğru zamanı bekliyorsun ama yok anam öyle bir şey.
Her zaman doğru zaman.

Hepsi bu lan!
Hadi

Sapere Aude!

ya da onun gibi bir şey.